تاثیر فیلتر پرس در صنعت روغن گیری : یکی از پرکاربردترین تجهیزات در صنایع مختلف به ویژه در تصفیه مایعات صنعتی و محصولات روغنی است. این مقاله به بررسی نقش فیلتر پرس در بهبود کیفیت محصولات، افزایش راندمان تولید و خلق ارزش افزوده در فرآیندهای صنعتی می پردازد. با ارزیابی جنبه های فنی، اقتصادی و زیست محیطی، نشان داده می شود که استفاده از فیلتر پرس می تواند نه تنها موجب افزایش خلوص و کیفیت محصول نهایی شود، بلکه منجر به کاهش هزینه های جانبی، بازیافت مواد و کاهش ضایعات نیز گردد.
در صنایع فرآوری مایعات صنعتی مانند روغن های خوراکی، روغن های صنعتی، رنگ ها، مواد شیمیایی و پساب ها، وجود ناخالصی ها یکی از چالش های اساسی در مسیر کیفیت محصول و کارایی فرآیند است. فیلتر پرس به عنوان یک روش فیلتراسیون فشاری، نقش بسزایی در جداسازی ذرات جامد از مایعات ایفا می کند. این فناوری، به دلیل مزایای متعدد خود، در صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی، پتروشیمی، و تصفیه فاضلاب صنعتی به کار گرفته می شود.
هدف این مقاله، بررسی تأثیرات فنی و اقتصادی استفاده از فیلتر پرس بر محصولات روغنی و مایعات صنعتی، با تمرکز بر بهبود کیفیت، افزایش ارزش افزوده و پایداری محیط زیستی است.
فیلتر پرس دستگاهی مکانیکی است که از چندین صفحه (پلیت) و فیلتر پارچه ای تشکیل شده است. مایع حاوی ذرات جامد وارد دستگاه شده و تحت فشار از طریق صفحات فیلتر عبور می کند. ذرات جامد به دام افتاده و کیک فیلتر تشکیل می شود، در حالی که مایع تصفیه شده از دستگاه خارج می شود.
انواع فیلتر پرس
فیلتر پرس دستی: کنترل دستی صفحات، مناسب برای تولیدات کوچک-
فیلتر پرس نیمه اتوماتیک: با کنترل های مکانیکی-برقی-
فیلتر پرس تمام اتوماتیک: با چرخه کاری خودکار و بازده بالا-
فیلتر پرس ممبران دار: با صفحات قابل ارتجاع برای افزایش راندمان کیک گیری-
حذف ذرات معلق و ناخالصي ها
یکی از مهمترین مزایای استفاده از فیلتر پرس، حذف ذرات معلق، لجن، واکس ها و سایر ناخالصی هایی است که در مراحل استخراج و پالایش روغن وجود دارند. این امر موجب بهبود شفافیت، رنگ و طعم روغن های خوراکی شده و در روغن های صنعتی نیز سبب افزایش پایداری حرارتی و عملکرد بهتر می شود.
کاهش میزان پراکسید و اسیدیته
فیلتراسیون فشاری به کاهش پارامترهای کیفی نامطلوب مانند عدد پراکسید و اسیدیته در روغن کمک می کند. این عوامل مستقیماً با اکسیداسیون روغن مرتبط بوده و کاهش آن ها منجر به افزایش عمر مفید محصول نهایی می شود.
تأثیر بر فرآیندهای بعدی
روغن تصفیه شده با فیلتر پرس، فرآوری آسان تری در مراحل بعدی مانند هیدروژناسیون، رنگ زدایی یا بوگیری دارد. این امر باعث کاهش مصرف مواد شیمیایی و انرژی در این مراحل می شود.
بازیافت مواد ارزشمند
در بسیاری از صنایع، فیلتر پرس این امکان را فراهم می سازد که مواد جامد باقی مانده از مایع جدا شده و به عنوان ماده اولیه در فرآیندهای دیگر استفاده شود. برای مثال، کیک های حاصل از فیلتراسیون روغن ممکن است حاوی مقادیر قابل توجهی روغن باقی مانده باشند که با دستگاه های کیک گیر یا سانتریفیوژ بازیابی می شود.
فیلتر پرس با کاهش مواد زائد، نه تنها هزینه های دفع و مدیریت پسماند را کاهش می دهد، بلکه باعث سازگاری بیشتر با استانداردهای زیست محیطی می شود. این عامل به ویژه در صنایع شیمیایی و پتروشیمی که با پسماندهای خطرناک سروکار دارند، اهمیت دارد.
روش های فیلتراسیون روغن با استفاده از فیلتر پرس قابل تنظیم هستند و با استفاده از مدل های اتوماتیک، می توان بهره وری خطوط تولید را افزایش داد. این موضوع به طور مستقیم در کاهش زمان توقف تولید و افزایش ظرفیت عملیاتی نقش دارد.
صنعت روغن کشی (خوراکی)
در کارخانجات روغن کشی، فیلتر پرس برای حذف ذرات معلق پس از مرحله استخراج و قبل از خنثی سازی یا رنگ زدایی به کار می رود. بررسی ها نشان داده اند که استفاده از فیلتر پرس، میزان شفافیت روغن را تا ۹۰٪ افزایش می دهد و پایداری آن در دمای بالا را نیز بهبود می بخشد.
صنعت روانکارها و روغن های صنعتی
در تولید روغن های صنعتی و روانکارها، وجود ذرات ریز می تواند به آسیب های جدی در ماشین آلات منجر شود. استفاده از فیلتر پرس منجر به تولید محصول با گرانروی پایدارتر و ذرات کمتر از ۵ میکرون می گردد که در عملکرد تجهیزات اثر مثبت دارد.
تصفیه پساب صنعتی
در صنایع فلزی، نساجی و شیمیایی، پساب ها اغلب حاوی ذرات جامد معلق، فلزات سنگین و مواد آلی هستند. فیلتر پرس می تواند جامدات را جداسازی کرده و آب قابل بازیافت را تحویل دهد، که در کاهش هزینه های تصفیه و مصرف آب بسیار موثر است.
هزینه های اولیه و برگشت سرمایه
اگرچه فیلتر پرس، خصوصاً نوع اتوماتیک آن، دارای هزینه سرمایه گذاری اولیه بالاتری نسبت به سایر روش هاست، اما بازگشت سرمایه آن از طریق کاهش ضایعات، بهبود کیفیت و افزایش بهره وری معمولاً در کمتر از ۲ سال اتفاق می افتد.
مزایای زیست محیطی
با کاهش مواد زائد، فیلتر پرس از نظر تطبیق با مقررات زیست محیطی یک راه حل قابل اعتماد است. همچنین، استفاده مجدد از آب تصفیه شده و بازیافت مواد جامد، در کاهش ردپای کربن واحدهای صنعتی تأثیر مثبت دارد.
انسداد فیلترها
یکی از چالش های رایج، گرفتگی پارچه های فیلتر است که موجب افزایش فشار و کاهش بهره وری می شود. استفاده از سیستم های شستشوی خودکار و انتخاب پارچه مناسب می تواند این مشکل را کاهش دهد.
نگهداری مناسب از صفحات، پارچه ها و اجزای مکانیکی فیلتر پرس، نقش مهمی در عملکرد بلندمدت آن دارد. آموزش پرسنل و اجرای برنامه های نگهداری پیشگیرانه پیشنهاد می شود.
فیلتر پرس با تاثیر مستقیم بر بهبود کیفیت محصولات روغنی و مایعات صنعتی، نه تنها به ارتقاء استانداردهای تولید کمک می کند، بلکه نقش مهمی در افزایش ارزش افزوده از طریق کاهش ضایعات، بازیافت مواد و صرفه جویی در هزینه ها ایفا می نماید. علی رغم چالش هایی مانند هزینه اولیه و نیاز به نگهداری، این فناوری به عنوان یک سرمایه گذاری استراتژیک در صنایع مدرن توصیه می شود. بررسی موردی صنایع مختلف نشان دهنده گستردگی کاربرد و اثربخشی فیلتر پرس در بهینه سازی فرآیندهای صنعتی است.
