یکی از رایج ترین خطاها در دستگاه های روغن گیری، توقف ناگهانی در میانه ی فرآیند کار است. این مشکل ممکن است در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما اغلب با چند بررسی ساده قابل حل است.
دلایل رایج توقف ناگهانی دستگاه:
- وجود اجسام سخت یا ناخالصی بین دانه ها: ورود دانه های ناخالص مانند سنگ ریزه، پوسته های چوبی یا فلزات ریز باعث گیر کردن ماردون و قفل شدن سیستم پرس می شود.
- افزایش بیش از حد فشار داخلی: فشار زیاد ناشی از حجم زیاد ورودی یا چگالی بالای دانه ها، می تواند باعث توقف ایمنی دستگاه شود.
- خرابی یا قطعی در برق ورودی: نوسانات برق یا اتصال ناقص کابل برق از دیگر عوامل شایع است.
- خرابی سنسورها یا میکروسوئیچ ایمنی: در دستگاه های مدرن، اگر سنسور حفاظتی خطا شناسایی کند، دستگاه به طور خودکار متوقف می شود.
راه حل فوری:
- خاموش کردن دستگاه و جدا کردن برق
- از ادامه فشار به موتور جلوگیری کنید و خطرات احتمالی را کاهش دهید.
- باز کردن محفظه و بررسی مسیر پرس
- هرگونه جسم خارجی یا دانه گیر کرده را خارج کنید.
- بررسی کنید آیا چیزی در مسیر حرکت ماردون یا خروجی تفاله گیر کرده است یا نه.
- بررسی سیم کشی و منبع برق
- اتصال دوشاخه، فیوز و سیم رابط را کنترل کنید و از سلامت برق ورودی مطمئن شوید.
- آزمون مجدد با دانه تمیز و خشک
- پس از اطمینان از تخلیه، با مقدار کم دانه خشک و استاندارد، مجدد عملکرد دستگاه را تست کنید.
- در صورت تکرار توقف، با خدمات پس از فروش تماس بگیرید
- ممکن است مشکل در قطعات داخلی یا مدار الکتریکی باشد.
پیشگیری: استفاده از الک برای جدا کردن ناخالصی های دانه، کنترل رطوبت دانه (حداکثر 8٪)، و پرهیز از ورود ناگهانی حجم زیاد مواد.
مشکل کاهش بازدهی روغن گیری؟ دلیل و رفع فوری
گاهی با وجود روشن بودن کامل دستگاه، میزان روغن خروجی کمتر از حد انتظار است. این مشکل می تواند هم برای کاربران خانگی و هم صنعتی پیش بیاید و اگر به موقع رفع نشود، باعث کاهش کیفیت محصول نهایی و هدررفت دانه می شود.
دلایل اصلی کاهش بازدهی روغن گیری:
- رطوبت بیش از حد یا کمتر از حد دانه ها: دانه های مرطوب روغن را در خود نگه می دارند و دانه های بسیار خشک هم به خوبی فشرده نمی شوند.
- کهنه بودن دانه ها یا شرایط نگهداری نامناسب: دانه های مانده یا کپک زده ساختار داخلی خود را از دست داده و روغن دهی ضعیفی دارند.
- فرسودگی قطعات اصلی مانند ماردون و سر پرس: پس از ساعات طولانی کار، اجزای دستگاه ساییده می شوند و فشار کافی برای استخراج روغن ایجاد نمی شود.
- تنظیم نادرست دما یا فشار دستگاه: به خصوص در مدل هایی با کنترل دمای دیجیتال، تنظیمات اشتباه باعث عملکرد ضعیف می شود.
راه حل فوری:
- بررسی دانه ها از نظر رطوبت و تازگی
- از دانه های تازه، خشک (حدود 6–8 درصد رطوبت) و یک دست استفاده کنید.
- تنظیم مجدد دما (در مدل های دارای هیتر)
- دمای پایین برای دانه های نرم (مثل کنجد) و دمای بالاتر برای دانه های سخت (مثل هسته انگور).
- بررسی و در صورت نیاز، تعویض یا تعمیر قطعات داخلی
- فرسایش مارپیچ یا لق شدن قطعات فشاری به مرور باعث کاهش استخراج روغن می شود.
- پاک سازی فیلتر خروجی روغن و مسیر تخلیه
- گرفتگی در فیلتر باعث برگشت روغن و کاهش خروجی می شود.
پیشگیری: روغن گیری از دانه های تازه، بررسی دوره ای قطعات مکانیکی، سرویس فصلی دستگاه و تست وزن روغن خروجی نسبت به وزن ورودی دانه.
صدای غیرعادی موتور یا لرزش دستگاه؛ چه کار کنیم؟
شنیدن صدای ناهنجار یا لرزش بیش از حد در دستگاه روغن کشی یکی از نشانه های مهم وجود مشکل در سیستم مکانیکی یا برقی دستگاه است. اگر این مشکل نادیده گرفته شود، ممکن است به موتور یا گیربکس آسیب جدی وارد شود.
دلایل احتمالی صدای غیرعادی یا لرزش:
- شُل بودن قطعات مکانیکی مانند پیچ های نگهدارنده ماردون، قاب جلویی یا بدنه
- خرابی بلبرینگ ها یا یاتاقان ها که باعث اصطکاک یا ناهمواری در چرخش محور می شوند
- تنظیم نبودن شفت یا ماردون که باعث ناهمترازی در چرخش و لرزش می شود
- ورود دانه های بسیار سخت یا سنگ ریزه های ریز که باعث فشار لحظه ای زیاد روی موتور می شود
- نصب ناصحیح دستگاه روی سطح غیر تراز یا لرزان
راه حل فوری:
- خاموش کردن فوری دستگاه و جدا کردن برق
- هرگونه ادامه کار با لرزش ممکن است باعث سوختن موتور شود.
بررسی سفتی پیچ ها و مهره ها - پیچ های اصلی بدنه، محفظه ماردون، گیربکس و پایه ها را سفت کنید.
- بازبینی بلبرینگ ها و تعویض در صورت خرابی
- بلبرینگ فرسوده معمولاً صدای ساییدگی ممتد ایجاد می کند.
- نصب دستگاه روی سطح صاف و بدون لرزش
- در صورت نیاز از پایه های ضد لرزش استفاده کنید.
- تمیز کردن شفت و بررسی ترازی ماردون
- ترازبندی نادرست محور اصلی باعث لرزش و صدای غیرعادی می شود.
نکته ایمنی: استفاده مداوم از دستگاه در حالت لرزان می تواند منجر به شکستن قطعات داخلی، شُل شدن اتصالات و آسیب به موتور شود.
انسداد مسیر خروج تفاله؛ علت و راه حل گام به گام
یکی از مشکلات رایج، جمع شدن تفاله در دهانه خروجی یا مسیر عبور مارپیچ است. این اتفاق باعث ایجاد فشار برگشتی در دستگاه شده و می تواند کیفیت روغن را کاهش دهد یا حتی موجب توقف کامل دستگاه شود.
علل اصلی انسداد مسیر خروج تفاله:
- استفاده از دانه های چرب با پوسته سفت مانند تخم کدو یا آفتابگردان با پوست
- تمیز نکردن مسیر خروجی پس از هر بار استفاده
- سرد بودن بیش از حد دستگاه در ابتدای شروع به کار
- فرسودگی یا کند شدن ماردون که دیگر قدرت کافی برای دفع تفاله ندارد
- تجمع تفاله خشک شده در انتهای خروجی
راه حل گام به گام:
- خاموش کردن دستگاه و قطع برق
- ایمنی را در اولویت قرار دهید تا در حین باز کردن دستگاه دچار آسیب نشوید.
- باز کردن محفظه خروجی تفاله
- در مدل های نیاوران این کار به راحتی با باز کردن پیچ های جلویی امکان پذیر است.
- خارج کردن کامل تفاله فشرده یا خشک شده
- با برس سیمی مخصوص یا ابزار تمیزکاری همراه دستگاه
- شستشوی مسیر خروج تفاله (در صورت امکان)
- با دستمال نیم مرطوب یا برس نرم، بدون استفاده از آب مستقیم روی موتور
- کنترل کیفیت دانه ورودی و میزان چربی یا خشکی آن
- دانه های خیلی خشک یا خیلی چرب ممکن است تفاله سازی نامناسب داشته باشند
پیشگیری: تمیز کردن مسیر خروج پس از هر استفاده، استفاده از دانه با رطوبت مناسب، و سرویس ماهانه دستگاه باعث کاهش احتمال انسداد خواهد شد.
روغن تیره یا سوخته خارج می شود؟ نکات تنظیم دما
یکی از مهم ترین نشانه های اختلال در فرآیند روغن گیری، تیره شدن یا بوی سوختگی روغن خروجی است. این موضوع نه تنها کیفیت روغن را کاهش می دهد، بلکه ممکن است باعث نارضایتی مشتری یا هدررفت کامل دانه ها شود.
علل تیره شدن یا سوختن روغن:
- دمای بیش از حد هنگام روغن گیری به خصوص در دانه هایی مانند کنجد یا سیاهدانه
- توقف بیش از حد دانه ها در مارپیچ (Overpressing) که باعث سوختن یا اکسید شدن روغن درون دستگاه می شود
- استفاده از دانه های مانده، بی کیفیت یا کپک زده
- تنظیم نبودن فاصله انتهایی ماردون و فشار بیش از حد
- عدم تهویه یا خنک کنندگی در محیط اطراف دستگاه
راه حل فوری:
- بررسی و تنظیم دمای عملکرد دستگاه
- اگر دستگاه دارای پنل کنترل دما ست، آن را بین ۴۰ تا ۵۰ درجه برای دانه های معمولی تنظیم کنید. دمای بالاتر برای دانه های سفت مانند هسته انگور.
- توقف عملیات و بررسی دانه ها
- در صورت مشاهده بوی سوختگی یا تیرگی روغن، دستگاه را متوقف کرده و مخزن دانه را تخلیه کنید.
- پاکسازی مسیر مارپیچ و فیلتر خروجی روغن
- باقی مانده روغن سوخته را پاک کنید تا به روغن جدید منتقل نشود.
- استفاده از دانه های تازه و با رطوبت مناسب
- دانه های مانده معمولاً باعث افت کیفیت روغن و تغییر رنگ آن می شوند.
- افزایش تهویه محیطی یا استفاده از فن خنک کننده
- در دستگاه های فاقد سیستم خنک سازی داخلی، دمای محیط تاثیر زیادی دارد.
نکته: روغن تیره شده معمولاً قابل اصلاح نیست و باید دور ریخته شود؛ بنابراین پیشگیری بهترین راهکار است.
دکمه شروع کار نمی کند؟ بررسی برق و کلید ایمنی
یکی دیگر از خطاهای متداول، کار نکردن دکمه استارت یا روشن نشدن دستگاه روغن گیری است. این مشکل ممکن است دلایل ساده یا فنی داشته باشد، اما در بیشتر موارد قابل حل در محل است.
دلایل رایج روشن نشدن دستگاه:
- قطع بودن برق یا اتصال ناقص دوشاخه به پریز
- خرابی کلید استارت یا صفحه کنترل دیجیتال
- فعال شدن سیستم ایمنی دستگاه (سوئیچ فشار یا دما)
- قطعی یا پریدگی فیوز برق داخلی یا خارجی
- استفاده از چندراهی یا کابل برق غیر استاندارد
راه حل فوری:
- بررسی اولیه برق ورودی
- از سالم بودن پریز برق و کابل مطمئن شوید. بهتر است مستقیماً به پریز دیواری وصل باشد، نه چندراهی.
- بررسی کلید ایمنی یا سنسور درپوش
- در بعضی مدل ها اگر درب یا پوشش محفظه درست بسته نشده باشد، دستگاه روشن نمی شود.
- بررسی فیوز داخلی یا محافظ برق
- اگر دستگاه دارای فیوز داخلی است، آن را بازبینی کرده و در صورت نیاز تعویض کنید.
- بازبینی کلید استارت
- در برخی موارد دکمه استارت دچار شکستگی یا قطعی داخلی می شود که نیاز به تعمیر فنی دارد.
- استفاده از برق استاندارد و ولتاژ پایدار
- نوسانات شدید برق ممکن است عملکرد قطعات الکترونیکی دستگاه را مختل کند.
توصیه: اگر پس از همه بررسی ها دستگاه روشن نشد، از تماس با خدمات پس از فروش نیاوران استفاده کنید. تلاش بیشتر ممکن است به مدار داخلی آسیب برساند.
مشکل در موتور الکتریکی یا بیش بار شدن؛ چگونه پی ببریم؟
موتور الکتریکی قلب تپنده ی دستگاه روغن کشی است. اگر موتور تحت فشار بیش از حد قرار گیرد یا دچار آسیب شود، عملکرد کلی دستگاه مختل شده و در برخی موارد حتی متوقف می شود. تشخیص زودهنگام نشانه های اختلال در موتور، از آسیب های جدی و هزینه های بالا جلوگیری می کند.
علائم اختلال در موتور دستگاه روغن گیری:
- دستگاه پس از چند دقیقه روشن بودن داغ می شود یا بوی سوختگی ایجاد می کند
- صداهای غیرعادی، ناله مانند یا تق تق هنگام شروع به کار
- کند شدن حرکت ماردون یا توقف ناگهانی آن
- قطع و وصل شدن مکرر دستگاه
- پرش فیوز یا قطع برق هنگام روشن شدن دستگاه
راه حل فوری:
- خاموش کردن فوری دستگاه و جدا کردن برق
برای جلوگیری از سوختن کامل موتور، اولین اقدام قطع برق است. - بررسی میزان بار وارد شده به موتور
دانه های بیش از حد خشک، حجم ورودی زیاد یا انسداد مسیر خروج تفاله می تواند فشار را بالا ببرد. مقدار ورودی را کاهش دهید و بررسی های لازم را انجام دهید. - بازبینی سیستم خنک کاری (در صورت وجود)
برخی دستگاه ها دارای فن یا سیستم تهویه هستند که باید مرتب تمیز و سالم باشند. - چک کردن ولتاژ ورودی
استفاده از برق غیرمستقیم (مانند چندراهی غیراستاندارد) یا نوسانات برق باعث بیش بار شدن موتور می شود. - در صورت تکرار، مراجعه به سرویس فنی
تعویض بلبرینگ، سیم پیچ یا تعمیر گیربکس باید توسط متخصص انجام شود.
نکته: استفاده از دانه های استاندارد و سرویس دوره ای موتور (هر 6 ماه) نقش مهمی در جلوگیری از این نوع خطاها دارد.
مشکل در تغذیه دانه (مواد وارد نمی شوند) – بررسی فشار و رطوبت
گاهی با وجود روشن بودن دستگاه، دانه ها وارد سیستم فشرده سازی نمی شوند یا به درستی جلو نمی روند. این مشکل به ویژه در دانه های سبک، درشت یا بسیار چرب بیشتر دیده می شود و اگر رفع نشود، خروجی روغن نیز دچار افت شدید خواهد شد.
دلایل رایج مشکل در تغذیه دانه:
- فشردگی بیش از حد دانه ها در قیف ورودی
- رطوبت بالا یا چسبندگی دانه ها به یکدیگر
- گیر کردن پوسته، ساقه یا ناخالصی در دهانه تغذیه
- تنظیم نبودن فشار داخلی یا ماردون
- بسته بودن بخشی از مسیر ورودی به دلیل عدم تمیزکاری قبلی
راه حل فوری:
- توقف کار و تخلیه کامل دانه های داخل قیف
با استفاده از ابزار مخصوص یا تکان دادن آرام قیف، دانه ها را خارج کنید. - بازبینی دهانه تغذیه و مسیر ابتدایی ماردون
از عدم وجود پوسته های سخت، شاخه یا مواد چسبناک مطمئن شوید. - خشک سازی دانه ها یا الک کردن آن ها پیش از روغن گیری
دانه های مرطوب یا مخلوط با رطوبت بالا، معمولاً باعث چسبندگی و گرفتگی مسیر می شوند. - تغذیه آرام و مرحله ای دانه ها
به جای ریختن یکباره مقدار زیاد دانه، به صورت تدریجی وارد کنید تا جریان یکنواخت باشد. - بازبینی دور موتور و تنظیم فشار (در مدل های قابل تنظیم)
اگر دستگاه شما امکان تنظیم دور یا فشار دارد، ممکن است نیاز به کاهش دور یا اصلاح فشار باشد.
پیشگیری: پاک سازی دهانه تغذیه، استفاده از قیف خشک و تمیز، و بررسی دقیق دانه قبل از هر بار مصرف.
نفوذ رطوبت یا دانه های خارجی باعث ایراد دستگاه شده؟
یکی از خطاهایی که اغلب نادیده گرفته می شود، ورود رطوبت یا اجسام خارجی به داخل سیستم روغن گیری است. این مشکل نه تنها باعث اختلال در عملکرد دستگاه می شود، بلکه ممکن است به قطعات داخلی آسیب بزند یا منجر به کاهش عمر مفید دستگاه گردد.
علائم وجود رطوبت یا مواد خارجی در دستگاه:
- خروج روغن کف آلود یا کدر
- چسبیدن تفاله به ماردون یا بدنه
- کاهش راندمان روغن گیری یا توقف ناگهانی دستگاه
- بوی بد یا تغییر رنگ روغن نهایی
- افزایش دمای غیر عادی موتور یا گیربکس
راه حل فوری:
- قطع برق و توقف کامل عملیات روغن گیری
برای جلوگیری از آسیب بیشتر، دستگاه را سریعاً خاموش کرده و برق را جدا کنید. - باز کردن کامل محفظه ماردون و مسیر عبور دانه
با برس مخصوص یا دستمال خشک، باقی مانده های چسبناک یا نم دار را تمیز کنید. - خشک کردن دانه ها پیش از مصرف
از خشک کن خانگی یا صنعتی برای رساندن رطوبت دانه به زیر ۸٪ استفاده کنید. - الک کردن دانه ها برای حذف ذرات چوب، سنگ ریزه یا خرده فلزات
ورود حتی یک سنگ ریزه می تواند باعث قفل شدن سیستم شود. - استفاده از قیف تمیز و خشک و نگهداری دستگاه در جای خشک و بدون رطوبت محیطی
نکته پیشگیری: همیشه پیش از شروع کار، از کیفیت و تمیزی دانه ها مطمئن شوید. دستگاه روغن گیری برای دانه های خالص طراحی شده، نه مخلوط با ضایعات!
نشتی یا چکه روغن از دستگاه – بررسی واشرها و اتصالات
مشکل نشتی روغن از بدنه یا اتصالات دستگاه، هم به معنای کاهش بازدهی است و هم می تواند باعث آلودگی محیط یا خطر ایمنی شود. این مشکل اغلب به دلیل فرسودگی یا شُل شدن اجزای داخلی رخ می دهد.
دلایل نشتی روغن:
- فرسوده شدن واشر های داخلی یا درزگیرها
- شل شدن اتصالات بدنه یا درپوش ها در اثر لرزش مداوم
- ترک خوردگی در بدنه یا لوله های انتقال روغن
- سفت شدن بیش از حد پیچ ها که باعث شکستگی واشر می شود
- تجمع تفاله یا مواد چرب در محل اتصال، که باعث بالا آمدن روغن و خروج از درزها می شود
راه حل فوری:
- خاموش کردن دستگاه و پاک سازی سطح نشتی
با دستمال خشک محل چکه را پاک کنید تا نشتی واقعی مشخص شود. - بررسی وضعیت واشرها (اورینگ، درزگیر، نوار تفلون)
در صورت خشک شدن یا ترک خوردگی، آن ها را تعویض کنید. - باز و بسته کردن آرام اتصالات مشکوک
بدون فشار زیاد، پیچ ها را تنظیم کرده و از محکم بودن یکنواخت اطمینان حاصل کنید. - بازبینی بدنه از نظر ترک یا شکستگی سطحی
اگر دستگاه ضربه دیده یا دچار شکستگی شده باشد، درزگیری با چسب سیلیکون صنعتی یا تعویض قطعه توصیه می شود. - جلوگیری از انباشته شدن روغن اطراف محل خروجی با تمیزکاری روزانه
نکته: نادیده گرفتن نشتی کوچک، به مرور زمان باعث رسوب، زنگ زدگی یا خرابی کامل اتصالات می شود. بررسی ماهانه وضعیت واشرها بسیار موثر است.
جمع بندی
خطاهای رایج در دستگاه روغن گیری، اگر به درستی شناسایی و به موقع رفع شوند، نه تنها از آسیب به دستگاه جلوگیری می کنند بلکه کیفیت روغن، سرعت کار و بازدهی نهایی را نیز حفظ می کنند.
نکته مهم این است که بسیاری از این مشکلات با چند اقدام ساده قابل پیشگیری هستند: نگهداری درست، سرویس منظم، استفاده از دانه های استاندارد و نظافت مستمر.
برای مشاهده انواع دستگاه های روغن کشی خانگی، نیمه صنعتی و صنعتی با کیفیت بالا، به صفحه زیر مراجعه کنید:
مشاهده دستگاه های روغن کشی نیاوران
